'Quà trẻ con cần nhất là được chơi'

Bài viết dưới đây là chia sẻ của chị Thu Hà, một nhà báo, bà mẹ có hai con đang sống tại TP HCM về cách giúp trẻ có kỳ nghỉ hè ý nghĩa, học hỏi được kỹ năng quan trọng mà bố mẹ không quá tốn kém, mất công.

Kỳ nghỉ hè đã bắt đầu, rất nhiều bé được ba mẹ dẫn đi mua đồ chơi và chắc chắn tụi nhỏ rất vui. Nhưng, các mẹ có biết là tụi nhỏ vui nhất là gì không? Ôtô, tàu điện hay búp bê, gấu bông... không thích bằng người thật đâu! Các con thích nhất là được chơi với người thật, trong những tương tác thật.

Quà trẻ con cần nhất là được chơi. Và những khóa học hè, theo tôi, tốt nhất hãy để trẻ con học cách chơi. Khi chơi, trẻ con được học cách sống cùng, sống với người khác. Tuổi mẫu giáo thì thích nhất chơi với bố mẹ, tuổi đi học thì thích nhất chơi với bạn bè.

Hôm rồi, trong tọa đàm về Homeschooling (giáo dục con tại nhà), tôi cũng nói tôi vẫn chọn cho con tới trường vì con sẽ được chơi và sống cùng bạn bè dài hơn. Thậm chí ngay trong năm học, tôi cũng đã nhiều lần xin phép giáo viên để con mình nghỉ học, nếu buổi học đó đụng dịp được đi chơi. Chơi luôn được ưu tiên.

Ảnh minh họa: Imagine Toys.

Chơi, đầu tiên, hãy để nó là giải trí. Nhớ ngày xưa, nhà tôi nghèo, ba mẹ làm lụng tối mắt tối mũi nên tôi cũng rất ít được chơi. Bây giờ tôi chỉ thích làm việc. Nhưng cuộc sống sẽ rất mệt nếu bạn chỉ biết làm việc. Như anh tiều phu đốn gỗ, nếu cứ mải mê chặt chặt chặt, thì rìu sẽ cùn và sức sẽ yếu. Công việc càng cao cấp thì càng căng thẳng và càng cần kỹ năng giải trí. Cạnh tranh càng khốc liệt thì lại càng cần phải biết hợp tác và chia sẻ.

Khi chơi, hãy cho trẻ tập ra quyết định và tập chịu trách nhiệm. Tụi nhỏ thông minh hơn người lớn tưởng, nên làm ơn hãy chỉ ngồi yên, đừng nhảy vào can thiệp nhiều.

Tôi đã gặp nhiều bà mẹ trong những ngày hội thiếu nhi cứ nhảy sồn sồn lên chỉ đạo con: "đi chỗ này!", "phải làm cái kia kìa!", "đừng làm thế!", "Trời ơi, thôi xong, hỏng mất rồi!"... Bố mẹ luôn sợ con thua, ngay cả trong khi chơi, là sao? 

Chơi, hãy cho trẻ tập thua. Tất cả những người thành công đều là những người từng thua và ngã rất nhiều lần. Hãy để trẻ tự lên kế hoạch, tự nghĩ ra trò mà chơi với nhau. Tự lo là tự do.

Khi đã có 4, 5 đứa trẻ con chơi với nhau thì người lớn chẳng cần lên giáo án cho tụi nhỏ đâu. Hãy để trẻ tự lên thực đơn và tự nấu. Lúc chơi, hãy cho trẻ được cãi nhau, tranh luận, giằng co, thậm chí đánh nhau, để giải quyết vấn đề! Tụi nhỏ cần được tiêm văcxin cho trái tim!

Hầu hết mọi thương vụ thất bại, những dự án không thành công, tất cả những lần bị đuổi việc... chẳng mấy khi vì người ta thiếu kiến thức mà vì không quản lý được cảm xúc. Cảm xúc có thể làm bạn dễ thất nghiệp hơn việc thiếu tấm bằng đại học. Cảm xúc giết người nhanh hơn ung thư.

Thậm chí, giả sử con rất giỏi tiếng Anh thì cũng chỉ mới đạt 10 % để nghe và thấu hiểu, còn lại 90% kia, con cần phải có rung cảm và nhiều trải nghiệm từ những vấp ngã, những hiểu nhầm, những lần bị lừa, bị tẩy chay, bị từ chối, thất bại... Và sau tất cả, là để con tin vào gốc bản năng tốt đẹp ở người khác và tin rằng mình vẫn có thể tin! 

Trẻ chơi cùng nhau là để học cách yêu, cách hợp tác. Ai cũng biết, có những bé học rất giỏi, kỳ thi nào cũng vượt qua nhưng lớn đi làm lại đổ bể ở điều quan trọng nhất và khó nhất: hợp tác. Quá thông minh, học quá giỏi lại càng khó hợp tác... Họ giống như những ngôi sao đơn lẻ.

Ở xứ mình, chính các ba mẹ cũng không biết hợp tác. Mùa hè, 10 mẹ thì lo quắn lên cả 10, quản con kiểu gì, gửi con đi đâu, vào lớp học thêm nào... Vậy tại sao không gộp chung tụi nhóc lại rồi phân chia lịch trực? Ví dụ cứ 5 nhà gộp trẻ con lại thì mẹ chỉ cần nghỉ một ngày mà con vẫn ổn cả 5 ngày?

Khi hệ thống giáo dục còn chú trọng học và thi đơn lẻ, ít làm việc nhóm, ít hợp tác, ít dự án chung, thì việc giúp con xây dựng tính hợp tác, chỉ trông chờ vào những cuộc chơi như vậy.

Tôi nghĩ, mẹ không cần dạy con học toán và làm văn đâu, chỉ cần bù đắp những gì nhà trường còn thiếu thôi đã kiệt sức rồi. Đừng tham làm phụ huynh giỏi toàn diện. Môn học sống chung với người khác vẫn là môn học quan trọng nhất trong mọi loại môn học. Hè này đầu tư tặng con đi, các ba mẹ ơi.

Thu Hà